Bu yazımızda sizlere e fatura ile ilgili sık sorulan sorular konusuna yer vermek istiyoruz. Böylelikle sizler kolaylıkla merak ettiklerinize ulaşacak ve zihninizde ortaya çıkan sorulara cevaplar bulmuş olacaksınız.
Çoğunlukla kullanıcılar e fatura üzerinde merkez şube ayrımının yapılıp yapılacağını soruyor. Portal kullanıcıları eğer manuel giriş yapacaklar ise faturada yer alan alıcı veya gönderici kısmı adı ve soyadı bölümüne merkez ya da şube bilgisini girebilecekler. Bu kısma aynı zamanda adres bilgisi de eklenebilir.
Burada bir diğer nokta manuel giriş yapamayanlar içindir. Manuel giriş yapmayıp yükleme modülünü kullanıyorsanız bu durumda merkez şube ayrımı gösterilebileceğinden ilgili alana yani Agent Party yazan alana ilgili şubenin bilgisini girmeniz mümkündür.
Eğer e fatura kullanmanız zorunlu ise bu durumda perakende satış fişi kullanmamanız gerekiyor. Kullanırsanız bu satış fişlerinin herhangi bir geçerliliği bulunmayacak. Diğer taraftan eğer işyerinizin ihtiyaçları dahilinde alacağınız kırtasiye, büro ve temizlik maddeleri gibi bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen kanuni sınırı aşmayan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen yazar kasa fişleri ile perakende satış fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi uygun görülmüştür. Bunun haricinde işletmeniz için alacağınız her şeyin karşılığında fatura alınması ve defterlere fatura olarak kayıt yapılması gerekmektedir.
E-fatura uygulamasının tek bir istisnası ise akaryakıt istasyonlarındaki pompadan alınan fişlerdir. Buradan alınan fişler karşılığında e fatura düzenlemesi gerekmemektedir.
Bilindiği üzere kağıt faturanın tabi olduğu bütün hükümlerin aynısı e fatura uygulaması için de geçerlidir. Bu durumda sıranın çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Eğer sıra atlanır ise bu durumda eğer kullandığınız yazılım imkan verirse sırası atlanan numaralara iptal kaydının düşülmesi gerekiyor. Ayrıca hangi vergi dairesine kayıtlı iseniz o vergi dairesine de izahta bulunmanız gerekiyor.
Vergi Usul Kanunu’nun 215/2-a maddesinde; “Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz.” Hükmü olduğu için bütün kayıt ve belgelerde Türk Lirası’nın kullanılması gerekir. Türk Lirası karşılığı gösterilmek suretiyle faturalar yabancı para birimi cinsinden de düzenlenebilir. İlgili kanunda “yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz” denmekte olup hazırlayacağınız faturaları buna göre hazırlayabilirsiniz.
Kağıt faturanın artık hiçbir hükmünün olmadığı 397 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğine değişiklik getiren 447 sıra nolu VUK Genel Tebliğinin yürürlüğe girmesiyle özellikle belirtilmiştir. İlgili kanunda bu husus şu şekilde dile getirilmiştir:
“Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır.”
487 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin yayınlanmasıyla birlikte bu konuyla ilgili bir düzenleme yapıldığı görülmektedir. Buna göre birlikte Serbest Meslek Makbuzu da kağıt ortamında ya da e-Fatura uygulamasına dahil olmadan e-SMM uygulamasına dahil olarak elektronik ortamda düzenlenip, kağıt ya da elektronik ortamda iletilebiliyor.
İstisna denilen fatura tipleri, ihraç kayıtlı, özel matrah gibi fatura tipleri e-Fatura UBL-TR yeni versiyona geçiş ile birlikte öngörülmüş fatura tipleri olarak ifade edilmektedir. Mevzuat açısından bakıldığında bu faturalar ilgili olarak hangi tipin seçileceği gibi bir hükmün yer almadığını görmekteyiz. Ancak teknik anlamda takip için standart tiplerin seçilmesi uygundur. Bu nedenle söz konusu fatura tabi olduğu Vergi Kanunu Hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş olmak kaydıyla yasal defter ve kayıtlar şeklinde alınabilecektir.
68 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinde yapılan açıklamaya baktığımızda taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları ile ilgili olarak ayrıca fatura düzenlemesi gerektiğinden yapılan bu tür satışlarda her iki taraf eğer e fatura kullanıcısı ise bu durumda e fatura uygulaması bağlamında fatura düzenlenmesi gerekiyor.
Taşıt tanıma, müşteri tanıma veya özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlar dışında, taşıtlara yapılan ve akaryakıt pompalarına bağlı Ödeme Kaydedici Cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle bağlı olarak yapılan satışlarda ise herhangi bir sınıra dahi bakılmaksızın ayrıca e fatura düzenlenmeyeceği vurgulanmakta ve bu satışlara konu olan Ödeme Kaydedici Cihaz fişlerinin fatura yerine geçen belge niteliği taşıyacağı ifade edilmektedir.
İlgili mevzuat hükümleri uyarınca eğer e fatura uygulamasına geçmek zorunda olan bir mükellef bu uygulamaya geçmez ise “Süresinde e-faturaya dahil olunmaması halinde mükerrer 355.md uyarınca özel usulsüzlük cezasını gerektirir”. Süresinde başvuru yapmama 352/7. Bendi gereğince 2.derece usulsüzlük cezasını gerektirir. “
Hem süresinde başvuru yapmayıp, hem de vaktinde e-faturaya geçmeme durumunda usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ayrı ayrı kesilir.” Buradan hareketle belli şartlar dahilinde zorunlu tutulan e-fatura uygulamasına süresi içerisinde geçmeyen mükellefler için cezai müeyyidelerin uygulanacağı ifade edilmiştir. Bu Çerçevede kanunda öngörülen cezalar sadece e-faturayı düzenlemeyen için değil aynı zamanda matbu kağıt olarak yapılan düzenleme alanını da kapsamaktadır.
Bu durum özellikle ihracat işlemlerinde görülmektedir. Yani ihracat işlemlerinde fatura tarihi ile intaç tarihi arasında zaman farkı oluşabilmektedir. Bu durumla ilgili olarak genelde sorulan soru bir düzeltmenin yapılıp yapılmayacağı şeklindedir. Bu durum fatura üzerinde düzeltme yapılmasını gerektiren bir durum değildir. İntaç tarihi yasal kayıtlar, beyan ve bildirimler açısından önemli olup fatura üzerinde düzeltme yapılmasını gerektirmeyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Burada ayrıca dikkat edilmesi gereken durumlarından bir tanesi de vergi dairelerinin intaç tarihi sarkması durumunu göz önünde bulundurarak işlem yaptıklarıdır.
Bilindiği üzere e-Fatura kullanıcılarının birbirlerine e-fatura düzenleme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu zorunluluğu eğer yerine getirmezseniz VUK ceza hükümlerine tabi olacağınızı unutmayın. Dğer taraftan mevzuat birimlerinden alınan görüşler doğrultusunda düzenlenen kağıt faturaların kdv ve gider indiriminde kullanılabileceği kabul edilmişse de e-fatura yerine kağıt fatura şeklinde bir düzenleme yapmanın 213 Sayılı VUK kapsamında cezai sorumluluğunun bulunduğunu unutmayın.
Burada özellikle bu soruyu soranların KDV raporlarında bir hata verilip verilmediğini merak ettiklerini görüyoruz. Burada hemen şunu söylememiz gerekiyor ki, fatura tarihi ile gümrük beyannamesinin kapanış tarihinin zaten aynı tarih olması mümkün değil. Gümrük işlemleri için birinci öncelik faturanın düzenlemesidir. Düzenlenen bu faturaya istinaden gümrük beyannamesinin açıldığını unutmayın.
Bu aşamdan sonra yapılan iş ise malın fiili çıkış işlemidir ve bu işlemin ardından gümrük beyannamesi kapatılır. Gelir İdaresi Başkanlığı ihracat tarihi olarak söz konusu malların Türkiye gümrük bölgesinden çıktığı tarihi (İntaç Tarihi) baz almaktadır. Bu tarihin dönem beyannamesinde ihracat olarak beyan edilmesi zorunludur. Bu nedenle, esas olan fatura tarihinin gümrük beyannamesi kapanış tarihinden önce olduğunu hatırdan çıkarmayın. İstisnai durumlarda aynı gün de olabilir. Ama böyle bir zorunluluk tabi ki bulunmuyor. Ayrıca fatura tarihinin intaç tarihinden önce olması KDVİRA raporlarında da hata ile sonuçlanabilecek bir durum da değildir.
Sizlerin de bildiği üzere düzenlenmiş bir e faturaya sonradan müdahalede bulunulması pek de mümkün değil. Bu nedenle ihracata dayalı olarak ortaya çıkması son derece büyük ihtimal olan kur farkının “kambiyo karı veya zararı” olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan aynı konunun yevmiye kaydı ile de düzeltilmesi gereklidir.
Öncelikle Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz Bilgi fişi bilgilerinin portalde girilmesi teknik olarak zorunlu değil. Ancak yeni nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanan e-fatura mükellefi iseniz bu durumda mevzuat açısından bilgi fişi bilgilerini e-faturada ilgili alanlara doldurmanız gerekiyor. Ödeme Kaydedici Cihaz Bilgisine bir bilgi girdiğini takdirde bu durumda sistem diğer alanları da doldurmanızı isteyecektir. Ödeme Kaydedici Cihaz bilgisine hiç bir şey yazılmazsa hata söz konusu olmayacak. Ancak mevzuata bakıldığı zaman Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanan e-fatura kayıtlı kullanıcılarının bilgi fişlerinde bulunan Tarih, Fiş No, Z No, Yeni Nesi Ödeme Kaydedici Cihaz Seri No bilgilerini fatura üzerine yazmaları gerekmektedir.
Eğer istisna kapsamında bir fatura kesiliyorsa İSTİSNA fatura tipi seçilecek. Sonrasında ise Katma Değer Vergisi Mevzuatında öngörülen şekilde istisna türlerinden hangisine göre işlem yapılacaksa ona karşılık gelen kodun seçilmesi gerekiyor. Eğer fatura istisna kapsamında düzenlenen bir fatura değilse SATIŞ fatura tipi seçilip 351 “ İstisna Olmayan Diğer” kodu seçilecek.
Konu özellikle son zamanlarda daha çok takip edildiği için kimi mükellefler acaba ben de geçecek miyim tarzında soru soruyorlar. Ciro itibariyle bakıldığı zaman 2018 yılı cirosu 5 Milyon Türk Lirası ve üzeri olan mükelleflerin 1 Temmuz 2020 tarihine kadar e faturaya geçme zorunluluğu bulunuyor.
Eray’ın sizlere sunmuş olduğu Boylam e-fatura dönüşümü ile şirketinizi geleceğe taşıyabilirsiniz. E-Fatura ile tüm faturalarınızı dijital ortama taşıyabilir ve böylelikle, iş akış süreçlerinizi ve ticari operasyonlarınızı hızlandırarak işletmenizin verimliliği artırabilirsiniz. Tasarruf ettiğiniz kaynaklarınızı şirketinize rekabet gücü ve artı değer kazandıracak alanlara yönlendirerek hem vakitten hem de paradan tasarruf etmeniz mümkün.
Sizler için hazırladığımız e dönüşüm ürünü ile işlemlerinizi zorlanmadan yapacak ve sırtınızı rahatça koltuğunuza yaslayıp çayınızı yudumlarken elektronik faturalarınızı son derece kolay bir şekilde kesebileceksiniz.