Bu yazımızda e-arşiv, e-defter, e-irsaliye 2020 yılında bizlere neler getiriyor, nelere dikkat etmemiz gerekiyor gibi konular üzerinde durmaya çalışacağız.
Bilindiği üzere teknolojik faaliyetler özellikle 90’lı yıllardan itibaren hızlanınca artık bütün bilgi ve belgelerin bilgisayar ortamına taşınması, sonrasında ise internetin yaygınlaşması ile birlikte internet ortamına taşınması söz konusu oldu.
Özellikle ticari faaliyetler ve bunun akabinde oluşan vergisel durumlar internet ortamına taşınınca aslında resmi işlemlerin birçoğu kolaylaşmış oldu. Durum böyle olunca da artık hayatımıza yeni kavramların girmiş olduğunu gördük. İşte e-arşiv, e-defter, e-irsaliye gibi kavramlar bu dönemde karşımıza çıkmaya başladı.
İşlemlerimiz bu kavramlarla birlikte öylesine kolaylaştı ki, oturduğumuz yerden artık işlemleri yerine getirmek mümkün hale geldi. Böylelikle hem paradan hem zamandan kar elde ettik.
Gelir idaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara göre kağıt olarak düzenlenen irsaliyeler artık e-irsaliye uygulaması ile elektronik ortamda düzenlenecek ve aynı ortamda karşı tarafa iletilip, muhafaza ve ibraz edilecek.
Gelir idaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan tebliğe 2020 yılında e irsaliye zorunluluğu şu şekilde yer alıyor.
e defter berat yükleme zamanlarının dönemlere ve mükellef tipine göre değişiklik gösterdiğini görüyoruz. Berat yükleme takvimini tüm ayrıntıları şu şekilde yer alıyor:
Eğer gerçek kişi gelir vergisi mükellefi iseniz
Eğer tüzel kişiler / kurumlar vergisi mükellefleri iseniz
Geçici Vergi Dönemleri Bazında Yükleme Tercihinde Bulunulması Halinde
Burada eğer aylık olarak yükleme tercihinde bulundu iseniz, e-defter berat dosyalarının yükleme sürelerini gösteren tabloya aşağıdan bakabilirsiniz.
Geçici vergi dönemleri bazında yükleme tercihinde bulundu iseniz, e-defter berat dosyalarının yükleme sürelerini gösteren tabloya aşağıdan bakabilirsiniz.
2018 yılında brüt satışının 10 milyon ve üzeri ise 1 Ocak 2020 tarihi itibariyle;
5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatınız var ise ve bunu 2018 veya 2019 yılında sağlamış iseniz 1 Temmuz 2020’de e faturaya geçmek zorunda olduğunuz için e deftere 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle;
2019 yılında Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle EPDK’dan lisans alımı veya mezkur Kanuna ekli (III) sayılı liste kapsamındaki malların imal, inşa veya ithalini gerçekleştirenler 1/7/2020 tarihinden itibaren e-faturaya geçmeleri zorunlu olduğundan 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle,
Komisyoncu veya satıcı olarak meyve ve sebze ticaretiyle iştigal eden kişiler 1/1/2020 tarihine kadar e-faturaya geçmesi gerektiğinden 1 Ocak 2020 tarihi itibariyle,
19/10/2019 tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler ise 1 Ocak 2020 tarihi itibariyle e deftere geçmek zorundalar.
Bu zorunluluklar içerisinde aynı zamanda şartlar da belirtilmiş durumda. Bu yüzden Mükelleflerin belirtilen sınıra dikkat etmeleri gerekmektedir.
1/1/2020 tarihi itibarıyla uygulanacak had ve tutarların belirlenmesine ilişkin hususların açıklanmasına yönelik olarak Gelir İdaresi Başkanlığınca yayınlanan yönetmelikte e defter için tutulması gereken sınırın 10 Milyon TL’den 5 Milyon TL’ye düşürüldüğü unutulmamalı. Konuyla ilgili olarak bu yazımıza da bakabilirsiniz.
Gelir İdaresi Başkanlığınca yayınlanan tebliğe göre e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunan mükelleflerin aynı zamanda e-Arşiv Fatura uygulamasına da geçmek zorunda olduğuna ilişkin düzenleme yapılmıştır.
E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30 Bin TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5 Bin TL’yi) aşması halinde, söz konusu faturaların, “e-Arşiv Fatura” olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portali üzerinden düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere Limit olarak bazı sınırlar Gelir İdaresinin yayınladığı tebliğde çizilmiş durumda. Örneğin 2018 yılında internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler 1.1.2020 tarihinden itibaren e deftere geçmek zorundalar. Buradaki sınırın 5 milyon olduğuna dikkat edin.
e defter hadlerinin 2020 yılındaki uygulamasına bakıldığında e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerden 2018 yılı hasılatı 10.000.000 TL’lik sınır bulunmaktadır. Bu sınır ve üzerine sahip olan mükellefler 01.01.2020 tarihinden itibaren geçmiş olmaları gerekiyor.
Diğer taraftan 2018 yada 2019 yılı hasılatı 5.000.000 TL yi geçenler 01.01.2021 tarihinden itibaren (e-Fatura’ya geçişi 1/7/2020-yıl içine rastlayan bir tarih olduğu için) ilgili tarihe geçmek zorundalar. Buradaki sınırın da 5 Milyon TL olduğu görülmektedir.
2020 yılı e defter sınırında iki rakamın oldukça önemli olduğunu görüyoruz. Bunlardan birisi 10 milyon TL, diğeri ise 5 Milyon TL. Yani bunlar sınır. Peki bu sınırlar ne ile ilgili.
2018 yılı cironuz 10 milyon TL ve üzeri ise e deftere geçiş zamanınız 01 Ocak 2020.
2018 yılı cironuz 5 milyon TL ve üzeri ise e deftere geçiş zamanınız 01 Ocak 2021.
2019 yılı cironuz 5 milyon TL ve üzeri ise e deftere geçiş zamanınız 01 Ocak 2021.
e-İrsaliye, hem kayıtlı kullanıcılara hem de kayıt olmayanlara gönderilebilecek bir uygulama. e-İrsaliye Uygulamasına dahil olan mükelleflerin, sistemde kayıtlı kullanıcılara e-İrsaliye kesebildikleri gibi, kayıtlı olmayanlara da e-İrsaliye kesebileceklerini görüyoruz.
e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerin e deftere geçme zorunluluğu bulunuyor. Hemen hatırlatalım ki, e-Defter Uygulaması’na kayıtlı mükellefler, 01.01.2020 tarihi itibariyle e-Defterlerini “entegratör kuruluşlarda ya da GİB’in bilgi işlem sistemlerinde” muhafaza etme zorundalar.
Geçici vergi dönemleri baz alınarak berat yükleme tercihinde bulunmak isteyen mükellefler, mali mühür veya elektronik imza ile e-Defter uygulamasına giriş yapıp “Bilgi Güncelle” kısmından “Berat Yükleme Tercihi” bölümünden; Aylık yükleme / Geçici vergi dönemleri bazında yükleme şeklinde seçimlerini yapabiliyorlar. İlgili dönemler için bu linke tıklayabilirsiniz.
E deftere geçiş için bazı şartlar bulunuyor. Bu şartları kısaca aşağıdaki tabloda verebiliriz.
Defter Berat dosyalarının yasal bildirim süresi içinde sisteme yüklenmesinin gerektiğini hatırlatalım. Ancak süreç için zorunlu sebep olup olmadığına da bakılmalı. Eğer zorunlu sebep varsa durumu tevsik edici evraklarla Başkanlığa başvuruda bulunulmalı. Mücbir sebep yok ise; yasal süresi içerisinde yükleme yapılmadığı zaman özel usulsüzlük cezası ile karşı karşıya kalınabiliyor. Bu cezaların genel bir dökümü için tıklayınız.
Konu ile ilgili olarak herhangi bir uzatma ile ilgili bilgi bulunmuyor. Ancak özellikle Gelir İdaresi Başkanlığının internet sayfasını takip etmekte fayda var. Bazen mücbir sebepler olması durumunda erteleme yapılabiliyor.
30 Nisan 2020 günü sonuna kadar Defter-Beyan Sistemine kaydedilmesi gereken 2020/Ocak-Şubat-Mart dönemine ilişkin alış ve giderler ile satış ve hasılatlara ilişkin kayıt süresi 31 Temmuz 2020 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.
2020 yılı için şu ana kadar bir erteleme söz konusu değil. Sadece işleyişte bir takım süre değişiklikleri söz konusu olabiliyor.