e-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

e-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu oldu konusunu işlemeye çalışacağız. Bilindiği üzere elektronik dönüşüm hayatımızın hemen her alanını kuşatan bir kavram olarak karşımıza çıktı. Dönüşümü gerçekleştiren firmaların ticari hayatta bir adım öne geçtiği bir süreç yaşandı. Hatta bu süreç yerine göre iki adım veya üç adım şirketleri öne geçirdi.

Dünyadaki dönüşümler hızlı olunca elbette ki, ticari dönüşümler de hızlandı. Bu sürecin getirdiği bir sonuç olarak vergisel işlemlere konu olan her faaliyetin de elektronik alana taşınması söz konusu oldu. Böylelikle karşımıza e-fatura, e-arşiv fatura, e-defter, e-irsaliye ve e-müstahsil gibi kavramlar ve uygulamalar çıktı. Sürecin getirdiği hızla birlikte bizler de işlerimizi son derece süratli bir şekilde yapar hale geldik.

E- dönüşüm neler getiriyor?

Dijital dönüşüm konusunda, politika yapıcılar, ekonomistler ve endüstri liderleri arasında toplumsal etkileri konusunda sert bir tartışma yaratıyor. Dijitalleşme toplumu her zamankinden daha derinden bozduğu için, iş, ücret, eşitsizlik, sağlık, kaynak verimliliği ve güvenlik gibi konuları nasıl etkilediğine dair endişeler artıyor.

E dönüşüme hemen adapte olmalımıyız?

Belki de bu soruyu sormaya bile gerek olmamalı. Zira dijitalleşmenin yaygınlaşması ile birlikte başta e-fatura olmak üzere hali hazırda devlet zorunluluğu ile bile dönüşümün etkileri görülüyor. Dolayısıyla çağın dinamiklerini ve bu dinamiklerin evrildiği rotayı takip etmeyenlerin rekabette gücünün azalacağını söylemek de mümkün görünüyor.
e-Dönüşüm, dijitalleşme ile birlikte yeniden şekillenen alışkanlıklarımızı temsil ederken bu dönüşüm aslında sadece satıcı/üretici – kullanıcı/tüketici şeklinde de değerlendirilmemeli. Zira, aslında bu dönüşüm yalnızca e-ticaret alanında da gerçekleşmiyor. Bugün, bir mobil uygulamadan bir hizmete kadar her şeyin pazarlaması, tanıtımı, kitlesi ile buluşması da yine öncelikli olarak dijitalde gerçekleşiyor. Yani dijitalleşmeyi sadece bir satış alanı olarak değil, daha geniş kitlelere ulaşmak için bile değerlendirmek gerekiyor.

Peki dijital dönüşüm topluma nasıl olumlu bir katkıda bulunabilir?

İstihdam ve beceriler

E-dönüşüm nedeniyle küresel iş kayıplarının mevcut tahminleri 2030 yılına kadar 2 milyon ila 2 milyar arasında değişmektedir. Ücretler ve çalışma koşulları üzerindeki etkisi konusunda da endişeler bulunmaktadır. Ancak bu endişelerin yersiz olduğunu özellikle belirtmekte fayda var zira dönüşümle birlikte açığa çıkan ve israfı engelleyen kaynak hem yatırıma hem de istihdama yönelmektedir.

Güven

Sosyal medya, radyo frekansı tanımlama (RFID) etiketleri ve TripAdvisor gibi kullanıcı tarafından oluşturulan web siteleri, saydamlığı artırmada ve bilgi asimetrisinin üstesinden gelmede etkili olmuştur. Bununla birlikte, Edelman Trust Barometer’a göre, 2015 yılında tüm teknoloji tabanlı sektörlere duyulan güven, veri gizliliği ve güvenliği konusundaki endişelerin önemli bir faktör olduğunu belirtti. Kuruluşların dijital teknolojiyi kullanma şekli hakkında daha geniş etik sorular da bu kurumlara olan güveni aşındırma tehdidi altındadır.

Makine çağı için işgücü yaratmak

Dijitalleşme, 2016-2025 yılları arasında lojistik ve elektrik endüstrilerinde dünya çapında 6 milyona kadar iş yaratabilir. Başka yerlerde otomasyon birçok insanın yerini alacak. Dijital dönüşümden kaynaklanan hem kazananlar hem de kaybedenler sayesinde, büyük bir prim, işletmelerin çalışanlarını yönlendirebilmelerini ve makine çağı için yeni nesil yetenekleri şekillendirebilmelerinin kısa vadeli yeteneklerine dayanıyor.

Dijital ekonomiye güven oluşturma

Kullanıma dayalı sigorta (UBI), destekli sürüş teknolojileriyle birleştiğinde, 2025 yılına kadar 2 milyondan fazla trafik kazasında öngörülen yıllık ölüm ücretini % 10 oranında azaltabilir. Bununla birlikte, veri gizliliği, güvenliği ve verilerin etik kullanımıyla ilgili endişeleri artırmıştır. Dijital teknolojiyle yeni etik davranış normlarının oluşturulması ve daha yüksek müşteri güven seviyelerine ulaşılması, başarılı bir dijital dönüşümde kritik önem taşıyacaktır.

Dönüşümünde bu aşamasında birçok önemli faktörün olduğunu görüyoruz.  Özellikle elektronik ortama aktarılan işlerle kolaylaşan ticari hayat neticesinde yerimizden kalkmadan ve geçmişin posta işlerine girmeden resmi işlemlerimizi ve aynı zamanda ticari işlemlerimizi sürdürür olduk. Şimdi geldiğimiz aşamada ticari hayata yönelik olarak yeni yönetmelikler, yeni kanunlar ortaya çıktı. Böylelikle ticari hayatın resmi prosedürleri de elektronik alanda sürdürülebilirlik kazandı.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda Gelir İdaresi Başkanlığı 19/10/2019 tarihinde 509 sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğini yayımlayarak bu alanı da tamamen düzenledi ve e-fatura, e-arşiv fatura, e-defter, e-irsaliye, e-serbest meslek makbuzu ve e-müstahsil gibi konuların ne zaman ve kimlere zorunlu olacağını vurguladı. Gelin şimdi hep birlikte bu konulara bakalım.

E-fatura ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerektiği anlaşıldı.

1. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
2. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda ÖTV III sayılı malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
3. Aracı hizmet sağlayıcıları, internetten reklam yayınlayanlar ve internet reklamcılığı hizmet aracıları 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
4. Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarları 01 Ocak  2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
5. Gümrük beyannameli ihracat, yolcu beraberi eşya ihracı ya da bavul ticareti kapsamında özel fatura düzenleyen e fatura mükelleflerinin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda geçiş şartlarının 2020 yılı ve sonrasında sağlayanların geçiş süresi ise şu şekilde yer alıyor.

1. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler şartı sağladıkları dönemi izleyen yılın 7. Ayının başından itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
2. EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, ithal ve teslim yaptıkları ayı izleyen 4. Ayın başından itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
3. ÖTV III sayılı listedeki malların imali, inşa ve ithalini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, inşa ve ithal yaptıkları ayı izleyen 4. Ayın başından itibaren e faturaya geçmesi gerekiyor.
4. Aracı hizmet sağlayıcıları, internetten reklam yayınlayanlar ve internet reklamcılığı hizmet aracılarının geçiş şartlarını 2020 ve sonrasında sağlaması durumunda işe başlama tarihinden 3 ay içerisinde e faturaya geçmesi gerekiyor.
5. Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarlarının geçiş şartlarını 2020 ve sonrasında sağlaması durumunda işe başlama tarihinden 3 ay içerisinde e faturaya geçmesi gerekiyor.

E-arşiv fatura ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda e-arşiv faturaya kimlerin geçeceği ve geçiş süreci şu şekilde yer alıyor.

1. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
2. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
3. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda ÖTV III sayılı malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
4. Aracı hizmet sağlayıcıları, internetten reklam yayınlayanlar ve internet reklamcılığı hizmet aracıları 01 Ocak 2020 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
5. Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarları 01 Ocak  2020 tarihinden itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
6. e-fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerin ise 01 Ocak 2020 tarihi itibariyle e-arşiv fatura sistemine geçmesi gerekiyor.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda geçiş şartlarının 2020 yılı ve sonrasında sağlayanların e- arşiv faturaya geçiş süreci ise şu şekilde yer alıyor.

1. E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler şartı sağladıkları dönemi izleyen yılın 7. Ayının başından itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
2. EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, ithal ve teslim yaptıkları ayı izleyen 4. Ayın başından itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
3. ÖTV III sayılı listedeki malların imali, inşa ve ithalini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, inşa ve ithal yaptıkları ayı izleyen 4. Ayın başından itibaren e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
4. Aracı hizmet sağlayıcıları, internetten reklam yayınlayanlar ve internet reklamcılığı hizmet aracılarının geçiş şartlarını 2020 ve sonrasında sağlaması durumunda işe başlama tarihinden 3 ay içerisinde e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.
5. Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarlarının geçiş şartlarını 2020 ve sonrasında sağlaması durumunda işe başlama tarihinden 3 ay içerisinde e-arşiv faturaya geçmesi gerekiyor.

E-irsaliye ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerekiyor.

E dönüşüm hangi sistemlerde görülüyor?

Daha önce belirtmeye çalıştığımız gibi, devletin bile getirdiği zorunluluklar var. Bunlara kısaca göz atalım:
E-Fatura: Bazı işletmelerin zorunlu olarak geçtiği e-faturaya, gönüllü olarak katılanlar da bulunuyor. Ancak normal fatura işlemlerinin e-dönüşüm kapsamında geçirdiği yenilik hem tüketici hem de satıcı için çok büyük bir avantaj da sağlıyor. E-fatura sayesinde fatura takibi kolaylaştığı gibi kağıt masrafı ve arşivleme gibi sorunlar da ortadan kalkıyor.
E-Arşiv: Taraflardan birinin e-fatura kullanmaması halinde kullanılan fatura türüdür. Yani, bu da e-dönüşüm sonucunda ortaya çıkmış bir fatura türüdür.
E-Defter: Yevmiye defteri olarak da bilinen e-defteri, e-faturaya geçenlerin kullanması zorunlu değildir. Bununla birlikte e-deftere geçişte noter onayı da zorunlu değildir. Zaman damgası kullanılmaktadır ve işletme ile devlet dairesi arasındaki ilişkinin kesintisiz olmasına katkıda bulunmaktadır.
E-İrsaliye: Kişilerin elektronik ortamda hazırladıkları faturalar karşı tarafa iletildikten sonra irsaliyeyi de yine dijital ortamda hazırlayabiliyorlar. Bu da yine e-dönüşüm kapsamında sağlanmış olan kolaylıklardan biridir.
E-Yedekleme: Dilediğiniz tüm belgeleri saklayabileceğiniz bir ortamın oluşmasını sağlar. Bu da sizi hem arşivlemenin zahmetinden hem depolama alanlarından hem de kağıt masrafından kurtarır. Üstelik erişmek istediğiniz her türlü belgeye çok daha kolay ulaşmanızı da sağlar.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-irsaliyeye geçmesi zorunlu hale geldi.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda ÖTV III sayılı malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerektiği bildirildi.

Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarları 01 Ocak  2020 tarihinden itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerektiği açıklandı.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda geçiş şartlarının 2020 yılı ve sonrasında sağlayanların geçiş süresi ise şu şekilde yer alıyor.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler şartı sağladıkları ayı izleyen 4. ayın başından itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerekiyor.

EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, ithal ve teslim gibi nedenlerle EPDK’dan alınan lisansı tarihin izleyen 4. Ayın başından itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerekiyor.

ÖTV III sayılı listedeki malların imali, inşa ve ithalini yapan mükelleflerin geçiş şartlarının 2020 ve sonraki dönemlerde sağlaması durumunda imal, inşa ve ithal yaptıkları ayı izleyen 4. Ayın başından itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerekiyor.

Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyvelerin toptan ticaretin yapmaya başlayanlar ise işlem yapmaya başladıkları 4. Aydan itibaren e-irsaliyeye geçmesi gerekiyor.

E-müstahsil ne zaman ve kimlere zorunlu olacak?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren e- müstahsil’e geçmesi gerekiyor.

Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarları 01 Ocak  2020 tarihinden itibaren e-müstahsil’e geçmesi gerekiyor.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler şartı sağladıkları dönemi izleyen yılın 7. Ayının başından itibaren e-müstahsile geçmesi gerekiyor.

Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarlarının geçiş şartlarını 2020 ve sonrasında sağlaması durumunda işe başlama tarihinden 3 ay içerisinde e-müstahsilegeçmesi gerekiyor.

E-defter ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda 2018 ve sonraki hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle e-defter kullanmaya başladılar.

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda EPDK lisansı olan ÖTV I sayılı listedeki malların imali, ithali ve teslimini yapan mükelleflerin 01 Ocak 2021 tarihinden itibaren e-defter’e geçtiler

E-dönüşüm ne zaman ve kimlere zorunlu olacak konusunda ÖTV III sayılı malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerin 01 Ocak 2021 tarihinden itibaren e-deftere geçtiler.

Aracı hizmet sağlayıcıları, internetten reklam yayınlayanlar ve internet reklamcılığı hizmet aracıları 01 Ocak 2021 tarihinden itibaren e-defter sistemine geçtiler.

Hal kayıt sistemindeki sebze ve meyve komisyoncusu ya da tüccarları 01 Ocak  2020 tarihinden itibaren e-deftere geçtiler.

E-serbest meslek makbuzu ne zaman ve kimlere zorunlu oldu?

Gelir İdaresi Başkanlığınca ilan edilen Genel Tebliğ ile yapılan düzenlemeler kapsamında, vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarınca (doktor, mühendis, sanatçı, menajer, serbest muhasebeci ve mali müşavir, yeminli mali müşavir vb.) düzenlenen serbest meslek makbuzları, 01/06/2020 tarihinden itibaren elektronik serbest meslek makbuzu (E-SMM) olarak düzenlenecektir.

Elektronik serbest meslek makbuzu uygulamasına geçiş sürecine ilişkin olarak serbest meslek erbaplarından;

a) 01/02/2020 tarih itibariyle faaliyetine devam etmekte olanlar 01/06/2020 tarihine,

b) 01/02/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3’üncü ayın sonuna, kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.